Ofis
Ofis birincil kiraları ABD $ bazında beş yılın en yüksek seviyesi ile zirvede yerini koruyor
2023 yılı 6 Şubat’ta yaşanan deprem felaketi Türkiye’nin doğu illeri başta olmak üzere diğer çevre il ve ülkeleri etkileyerek can kayıplarına sebebiyet vermiştir. Yaşanan bu deprem ile deprem ülkesi olan Türkiye’de yapı arzı hakkında çeşitli tartışmaları gün yüzüne çıkarmış ve ticari gayrimenkullerde deprem dayanıklılık raporları başta olmak üzere zemin ve temel etüt raporları kullanıcılar ve yatırıcımlar tarafından öncelikli olarak talep edilmeye başlanmıştır. Ayrıca 14 Mayıs’ta gerçekleşecek seçim öncesinde yeni kiralama işlemleri ve kontrat yenilemelerinde hızlanma görülmüştür.
Yılın ilk çeyreğinde artan enflasyon ve döviz kurunda devam eden hareketlilik neticesinde birincil kiralarda ₺ ve ABD$ bazında artış devam etmiştir. Ayrıca pandemi sonrasında tüm dünyanın içerisinde bulunduğu resesyon ve sıkıntılı ekonomik durum ayrıca ülkede yapılacak genel seçim öncesi belirsizliği ile işlem adetinde düşüş kaydedilmiştir. Tüm bunlara rağmen A sınıfı ofislere talebin artması ve erişilebilirliğin yüksek olduğu merkezi iş alanı (MİA) bölgesine olan talebin yükselmesi ile düşük boşluk oranları kaydedilmeye devam etmektedir.
Perakende
İstanbul caddeleri birincil kiraları 2018 yılındaki seviyelere geri döndü
2023’ün ilk çeyreğinde hem caddeler hem de alışveriş merkezlerindeki yüksek doluluk oranları ile birlikte talepte yüksek seyretmiştir. Bu durumdan dolayı markaların boş mağaza bulmakta zorluk çektiği görülmüştür. Fakat kısıtlı arza rağmen markalar büyüme stratejilerini açıklamaya devam etmektedir. Ayrıca yaşanan depremler ile birlikte özellikle global markaların mevcut mağazalarında veya yapacakları yeni mağaza kiralama işlemi sürecinde bina deprem dayanıklılık raporu talep ettikleri görülmüştür. Mağaza boşluklarının azalması ve talepte yaşanan ivmelenmenin etkileri sürekliliğini korumaktadır.
Yılın ilk çeyreğinde fiziksel perakendeye olan yüksek talep devam etmektedir. Hem alışveriş merkezleri hem de birincil caddelerde ciddi doluluk oranları ile arzın kısıtlı olduğu perakende pazarında kiralarda hem ABD$ hem ₺ bazında artış devam etmektedir. İstanbul ana caddeleri birincil kira seviyesi bu çeyrekte de dolar bazında bir önceki yılın aynı dönemine oranla %67 oranında artış kaydetmiştir. Aynı şekilde iyi performans gösteren alışveriş merkezlerinde de ciddi kira artışları kaydedilmektedir.
Sanayi & Lojistik
Devam Eden Yüksek Talep Ve Kısıtlı Arzın Etkisiyle Metrekare Kiraları Dolar Bazında Geçen Yıla Oranla %45,5 ArttıYaşanan deprem felaketi sanayi tesislerinde yıkım ve bozulmalara sebebiyet vererek üretimin aksamasına neden olmuştur. Ayrıca iş gücünde yaşanan büyük kayıp bölgede üretimi önemli derecede yavaşlatmıştır. Deprem sonrasında birçok insan deprem bölgesinden başka bölgelere göç ederken; birçok şirkette üretim tesislerini İç Anadolu başta olmak üzere Türkiye’nin diğer bölgelerine taşıma kararı almıştır.
Mevcutta nitelikli depo arzı kısıtlı olup, kullanıcılar tarafından büyük kapalı alana sahip depolara olan talep devam etmektedir. Bunun neticesinde birincil kiralardaki artış devam ederek bir önceki yıla oranla %45,5’lik artış kaydetmiştir. Bu net artışın kısa ve orta vadede depo ihtiyacına yönelik talebin sürekliliği ile devam edeceği öngörülmektedir.
