Pandemia Covid-19 stanowiła prawdziwe wyzwanie dla całej branży budowlanej. W regionie EMEA sektor ten okazał się jednak odporny i po początkowym spowolnieniu, firmy wróciły na rozsądny poziom zysków. Pomimo zwiększenia aktywności inwestorów, na rynku nadal zauważalna jest niepewność związana z powrotem pracowników do biur, ze względu na wdrożenie modelu pracy hybrydowej i zainteresowanie firm generowanymi w ten sposób oszczędnościami zarówno w koszcie najmu, jak i wykończenia powierzchni biurowej. Na wzrost kosztów fit-outu za mkw. w tym roku wpływa bezpośrednio wojna w Ukrainie, problemy związane z łańcuchami dostaw i dostępność materiałów budowlanych. Niezależnie jednak od trudnej sytuacji gospodarczej, z powodzeniem realizujemy szereg projektów dzięki naszemu zespołowi doświadczonych profesjonalistów. Umiejętnie szacujemy ryzyko i wspieramy klientów w efektywnym planowaniu i zarządzaniu budżetami.
– komentuje Bogumiła Kompowska, Associate, Design & Build Lead, Project & Development Services, Cushman & Wakefield.
Ekonomia się odradza…
Pomimo optymistycznych prognoz dla regionu Europy Środkowo-Wschodniej, rynek spotyka się z krótkoterminowymi wyzwaniami wpływającymi negatywnie między innymi na łańcuchy dostaw – głównie produktów pochodzących z regionów Azji, Australii i Oceanii, a także bezpośrednio z Ukrainy. Wraz z wygaszaniem pandemii COVID-19 dostrzegalna będzie poprawa sytuacji na rynku, lecz obecnie w niektórych obszarach popyt przewyższa podaż.
…ale presja wpływająca na koszty nie odpuszcza
W początkowych fazach pandemii ceny prac wykończeniowych były konkurencyjne. Doprowadziło to do przejściowego obniżenia kosztów, które utrzymało się do drugiej fali pandemii. Jednak w związku z gwałtownie rosnącą inflacją i konfliktem w Ukrainie, koszty wykończenia powierzchni biurowych radykalnie wzrosły z powodu rosnących cen materiałów i kosztów pracy. Z tego względu firmy działające w tym segmencie rynku weryfikują swoje plany projektowe i uwzględniają w wycenach większe ryzyko.
Polska na „podium” w regionie Europy Środkowo-Wschodniej
W zestawieniu siedmiu stolic z regionu Europy Środkowo-Wschodniej przedstawionym przez C&W raporcie „EMEA Fit-Out Cost Guide”, Polska uplasowała się na trzecim miejscu pod względem wysokości kosztów wykończenia wnętrz biurowych, ze średnią stawką 1010 EUR/mkw.
Raport C&W „EMEA Fit-Out Cost Guide” przedstawia podział kosztów wykończenia biur według następujących kategorii: umeblowanie, wykończenie, technologie audiowizualne i informacyjne oraz usługi profesjonalne.
W Warszawie stanowią one odpowiednio 15%, 63%, 12% i 10%.
Nowe, elastyczne modele pracy
W związku z wygaszaniem pandemii COVID-19 coraz więcej firm koncentruje swoje działania wokół ponownej organizacji pracy w biurze i przygotowania przestrzeni na powrót pracowników. Minione dwa lata zmieniły podejście do kształtowania przyjaznej i wielofunkcyjnej przestrzeni biurowej. Obecne wymagania w większym stopniu dotyczą elastyczności. Kolejnym zauważalnym trendem jest zmniejszanie liczby przypisanych biurek oraz udostępnianie mniejszych i większych sal konferencyjnych czy stref relaksu. Planując ewentualne zmiany, przedsiębiorstwa muszą dokładnie rozważyć koszty i przeznaczyć wystarczające środki finansowe na realizację danej inwestycji.
Budynki odpowiedzialne są za około 40% globalnej emisji CO2, dlatego rośnie znaczenie rozwiązań ekologicznych w projektowaniu i korzystaniu z przestrzeni biurowej. Dotyczy to m.in. emisji dwutlenku węgla związanej z materiałami budowlanymi oraz eksploatacją budynku.
Koszty aranżacji biura – w pigułce
Co więc wpływa na koszty wyposażenia przestrzeni biurowej i organizacji pracy? Na finalne stawki aranżacji przestrzeni składają się bardziej skoncentrowane miejsca pracy, o układzie których decyduje się w oderwaniu od tradycyjnego układu biurek. Skutkuje to wyższymi kosztami za metr kwadratowy. Również nowe technologie i sprzęty audiowizualne stanowią ich istotny odsetek. Do czynników tych zalicza się również rozwiązania zapewniające elastyczność miejsca pracy, nowoczesne rozwiązania meblowe, np. boksy i kabiny telefoniczne oraz certyfikowane normy zrównoważonego rozwoju i dobrego samopoczucia pracowników.
Pomimo zawirowań obserwowanych w ostatnich kilku latach, biura mają się bardzo dobrze i naszym zdaniem nadal będą pełnić funkcję miejsca do pracy, spotkań oraz budowania więzi. Zasady projektowania biur będą ewoluowały, a rozwiązania i materiały ekologiczne staną się rynkowym standardem. Każda firma planująca aranżację nowej powierzchni lub rozpoczynająca modernizację dotychczasowego biura znajdzie w naszym raporcie „EMEA Fit-Out Cost Guide” cenne informacje i wskazówki na temat potencjalnych kosztów, oparte o dane rzeczywiste zaczerpnięte ze zrealizowanych przez nas projektów
– komentuje Andrew Frizell, International Partner, Head of Project & Development Services, Cushman & Wakefield.
