Podstawą prawidłowego funkcjonowania magazynu jest odpowiednie dostosowanie przestrzeni do wykonywanych operacji i wdrożonych procesów, w celu zapewnienia sprawnej i wydajnej obsługi. Niezbędne jest wydzielenie odpowiednich stref magazynowych.
Strefy magazynowe pozwalają na uporządkowanie pracy oraz przypisanie poszczególnym miejscom odpowiedniej funkcji. Zwiększa to szybkość i efektywność działania. Układ procesu wykonywanego w magazynie wymaga dokładnej analizy. Mamy do wyboru wiele możliwości, zarówno organizacyjnych, jak i technicznych, ale ważne jest, aby dostosować je do danej specyfiki. Dobrze określone strefy przyspieszają pracę ludzi, a źle zorganizowana przestrzeń opóźnia proces magazynowania, do którego zaliczają się: przyjmowanie, składowanie, kompletowanie i wydawanie produktów. Dlatego właśnie tak bardzo ważny jest przemyślany podział magazynu na strefy.
Odpowiednim działaniem będzie wydzielenie w magazynie pięciu podstawowych stref: strefy załadunku i rozładunku, strefy przyjęcia towaru, strefy składowania, strefy kompletacji oraz strefy wysyłek. Oprócz tego obiekty magazynowe wymagają szeregu dodatkowych stref, jak np. strefa zwrotów, która w ostatnim czasie wraz z rozwojem e-commerce stała się niezbędną częścią dobrze funkcjonującej przestrzeni. Warto nadmienić, że liczba zwrotów w branży fashion może wynosić nawet 50-70% u największych liderów na rynku. W związku z tym rozwija się trend powstawania osobnych budynków magazynowych, które obsługują tylko zwroty towarów. Dodatkowe strefy, które mogą znajdować się w magazynie, to: strefa biurowa, strefa ładowania baterii akumulatorowych, czy też strefa reklamacji.
Strefa załadunku i rozładunku w magazynie
W strefie załadunku i rozładunku odbywa się przyjmowanie i wydawanie towaru. To przestrzeń, która znajduje się przy dokach przeładunkowych. Jej zadaniem jest transportowanie towaru z ciężarówek do strefy przyjęć lub ze strefy wysyłek do ciężarówek. Strefę załadunku i rozładunku można rozdzielić na dwa osobne obszary lub zaprojektować jako jedną strefę, w zależności od tego, czy mamy do czynienia z przepływowym magazynem, czy też budynkiem posiadającym rampy tylko z jednej strony.
Strefa przyjęcia towaru
Strefa przyjęcia towaru nie służy tylko do przyjmowania towarów, ale również do kontroli jakości i liczby zamówień oraz sortowania. Jej obszar powinien być odseparowany od reszty magazynu, ale jednocześnie zlokalizowany blisko strefy rozładunku. W tej strefie niezwykle istotny jest porządek i płynność pracy, ponieważ odpowiada ona za cały proces magazynowania. W ostatnim czasie w strefie przyjęć towarów obserwujemy coraz większy nacisk na automatyzację niektórych procesów, co bezpośrednio wpływa na poprawę jakości pracy w magazynie.
W przypadku dwóch powyższych stref bardzo ważnym elementem jest odpowiedni dostęp, a także właściwe oświetlenie. Naprzeciw tym potrzebom wychodzą deweloperzy, którzy oferują cofnięcie pierwszego rzędu słupów na odległość 24 metrów od linii ramp, a także odpowiednio doświetlają te części, co pomaga uniknąć pomyłek i przyspiesza proces.
Strefa składowania towarów
Prawidłowo zorganizowana strefa składowania powinna być przeznaczona tylko i wyłącznie do przechowywania towaru. Występuje wiele wariantów magazynowania towarów: na regałach magazynowych, na stojakach, czy też bezpośrednio blokowo na posadzce. Do większych rozwiązań należą pick towery, czyli tak zwane wieże kompletacyjne, na których piętrach instalowane są regały do kompletacji sztukowej. W przypadku optymalizacji składowania najlepszym rozwiązaniem są regały. Dobranie właściwego sposobu magazynowania zależy w szczególności od rodzaju produktu.
Strefa kompletacji i sortowania
Jest to strefa, którą nie zawsze wydziela się osobno, ponieważ nie każda prowadzona działalność magazynowa tego wymaga. Czasami, kiedy obszar działań strefy kompletacji jest niewielki, bywa ona łączona ze strefą składowania. W strefie kompletacji odbywa się składanie towarów z podzespołów, modyfikowane ich w razie potrzeby oraz kompletacja całego zamówienia. Częstym powodem wydzielenia tego obszaru jest automatyzacja procesu. W tym miejscu dochodzi też często do odpowiedniego posortowania asortymentu zebranego bezpośrednio w strefie składowania i wymagającego przyporządkowania do innych zebranych artykułów, destynacji lub wymiaru.
Strefa wysyłek
Przeznaczeniem tej przestrzeni magazynowej jest pakowanie skompletowanych zamówień oraz wydawanie ich do transportu. W celu zapewnienia wydajnej pracy tej strefy należy ją oddzielić od reszty magazynu.
Strefy magazynu dla e-commerce
Należy też pamiętać, że nazwy i rodzaje stref mogą różnić się w zależności od obsługiwanego wolumenu i grup asortymentowych. Pod względem operacyjnym obsługa branży e-commerce wymaga czasami nawet trzykrotnie większej powierzchni niż obsługa tradycyjnego kanału retail, więc wzrosty zakupów w danej grupie asortymentowej przekładają się na rynek magazynowy w większej skali. Trend ten będzie się umacniał, więc warto sprawdzić, czy obecnie wykorzystywany magazyn jest przygotowany na wyzwania związane z obsługą zamówień internetowych. W tym celu należy odpowiedzieć na następujące pytania:
• Czy dysponuję odpowiednią liczbą regałów półkowych do przechowywania i płynnej kompletacji towarów?
• Czy mam odpowiednią liczbę stanowisk do pakowania, obsługi zwrotów, co-packingu i reklamacji?
• Czy dysponuję odpowiednią powierzchnią socjalną dla pracowników, których liczba w okresie szczytu może być znacznie wyższa niż zazwyczaj?
• Czy dysponuję odpowiednio zintegrowanym systemem do zarządzania magazynem oraz czy posiadam skanery kodów lub inną technologię usprawniającą proces kompletacji?
• Czy w magazynie panuje odpowiednia temperatura, bez względu na porę roku i zewnętrzne warunki klimatyczne?
• Czy szczególnie wartościowy towar przechowuję w wydzielonej strefie z kontrolą dostępu?
• Czy moja powierzchnia wyposażona jest w system kamer zapewniających bezpieczeństwo i wspierających proces reklamacji z klientami i firmami kurierskimi?
• Czy magazyn i towar jest ubezpieczony na wypadek nieszczęśliwych zdarzeń?
• Czy jestem operacyjnie przygotowany na odbiór towaru o niestandardowej porze lub niedługo po złożeniu zamówienia, aby zapewnić klientom różnorodne formy dostawy (w tym the same day delivery)?
Idealny magazyn dla e-commerce
Z typowo operacyjnego punktu widzenia idealny magazyn dla e-commerce podzielony jest w następujący sposób:
• Różne strefy składowania (regały paletowe, półkowe, stojaki do przechowywania odzieży na wieszakach). Warto, aby były to takie systemy, które pozwalają na łatwe przemieszczanie towaru lub zmianę jego stref, np. w okresie zmiany sezonu lub wdrażania akcji sprzedażowych i promocyjnych,
• Sposób składowania dedykowany dla asortymentu (np. lokalizacje mono SKU, multi SKU, składowanie chaotyczne, składowanie strefowe),
• Strefa usług kreujących wartość dodaną (etykietowanie, przepakowywanie, tworzenie zestawów promocyjnych),
• Strefa półkowa dla ulotek, dodatków i próbek dodawanych do paczki w strefie pakowania,
• Strefa procesowania logistyki zwrotów,
• Strefa sortowania,
• Powierzchnia buforowa dla zamówień już skompletowanych i czekających na przekazanie firmie kurierskiej,
• Strefa składowania materiałów opakowaniowych.
Podział magazynu na strefy pozwala na zoptymalizowanie wykorzystywanej przestrzeni oraz sprawia, że wykonywana praca przebiega sprawniej. Istotne jest, aby w przemyślany sposób rozplanować strefy magazynowe dostosowane do wykonywanych procesów w danej działalności.
